Ընկերության ակնարկ և պատմություն
«ՖԻՆՔԱ ՈՒՎԿ» ՓԲԸ-ն (ՖԻՆՔԱ Արմենիա) Հայաստանի Հանրապետությունում գործող կարգավորվող միկրոֆինանսական կազմակերպություն է, որը հիմնադրվել է 1999 թվականին՝ որպես ոչ առևտրային կազմակերպություն։ 2006 թվականին այն վերագրանցվել է որպես ՀՀ Կենտրոնական բանկի կողմից լիցենզավորված ունիվերսալ վարկային կազմակերպություն՝ ընդլայնելով իր ֆինանսական ծառայությունների շրջանակը։ Ընկերությունը հանդիսանում է FINCA Impact Finance-ի դուստր ձեռնարկությունը և գործում է կրկնակի շահույթի սկզբունքով՝ համատեղելով սոցիալական արդյունքների և շահութաբերության հասնելու նպատակները։ ՖԻՆՔԱ Արմենիան ֆինանսավորվում է միջազգային ներդրողների կողմից, ինչպիսիք են IFC-ն և responsAbility-ն, ինչպես նաև տեղական պարտատոմսերի միջոցով։
Ընկերության բիզնես մոդելը կենտրոնացած է ցածր եկամուտ ունեցող ձեռներեցներին, ֆերմերներին և գյուղական անապահով համայնքներին միկրովարկեր ու փոքր բիզնես վարկեր տրամադրելու վրա։ Այն հատկապես մեծ ուշադրություն է դարձնում գյուղատնտեսական վարկավորմանը, ՓՄՁ-ների ֆինանսավորմանը, սպառողական ապառիկ վարկերին, Ազգային Հիփոթեքային Ընկերության ծրագրով հիփոթեքային վարկերին և միկրոապահովագրությանը։ 2024 թվականի վերջի դրությամբ՝ ՖԻՆՔԱ Արմենիան սպասարկում է ավելի քան 30,000 հաճախորդի՝ ունենալով 44 միլիոն ԱՄՆ դոլարի վարկային պորտֆել։ Ընկերությունը ակտիվորեն զբաղվում է թվային փոխակերպումով՝ նպատակ ունենալով ամբողջությամբ թվայնացնել վարկերի ձևակերպման և տրամադրման գործընթացները։
ՖԻՆՔԱ Արմենիայի վարկային պրոդուկտները և ծառայությունները
Վարկատեսակներ և պայմաններ
ՖԻՆՔԱ Արմենիան առաջարկում է վարկային լայն տեսականի, որը հարմարեցված է տարբեր կարիքների։
- Գյուղատնտեսական և բիզնես վարկեր. Սրանք դաշտային վարկեր են, որոնք տրամադրվում են մինչև 2 միլիոն ՀՀ դրամի (մոտ 4,000 ԱՄՆ դոլարին համարժեք) չափով։ Որոշումներն ընդունվում են արագ՝ պլանշետների միջոցով դիմումների մշակման շնորհիվ։
- Սպառողական ապառիկ վարկեր. Այս վարկատեսակի շրջանակում կարելի է ստանալ 75,000-ից մինչև 5 միլիոն ՀՀ դրամ (մոտ 200-ից 13,000 ԱՄՆ դոլարին համարժեք)։ Վարկի անվանական տոկոսադրույքը կազմում է 10%-ից մինչև 16%, իսկ տարեկան փաստացի տոկոսադրույքը (ՏԱՄ)՝ 33.3%-ից մինչև 42.3%։ Վարկի մարման ժամկետը տատանվում է 6-ից 36 ամիս՝ կախված գումարից։ Կիրառվում է նաև ամսական 1% ծառայության վճար։
- Հիփոթեքային վարկեր. ՖԻՆՔԱ Արմենիան տրամադրում է հիփոթեքային վարկեր 2 միլիոնից մինչև 35 միլիոն ՀՀ դրամի (մոտ 5,200-ից 91,000 ԱՄՆ դոլարին համարժեք) չափով։ Մարման ժամկետը կազմում է 120-ից մինչև 180 ամիս (10-ից 15 տարի)՝ անվանական 14.5% տոկոսադրույքով։ ՏԱՄ-ը տատանվում է 15.8%-ից մինչև 17.7%։ Մարումներն իրականացվում են անուիտետային (հավասարաչափ) մեթոդով։
Տոկոսադրույքներ, միջնորդավճարներ և գրավի պահանջներ
Վարկային պայմանները ՖԻՆՔԱ Արմենիայում բազմազան են:
- Տոկոսադրույքներ և ՏԱՄ. Սպառողական ապառիկ վարկերի համար անվանական տոկոսադրույքը 10%-ից 16% է, իսկ ՏԱՄ-ը՝ 33.3%-ից 42.3%։ Հիփոթեքային վարկերի անվանական տոկոսադրույքը 14.5% է, ՏԱՄ-ը՝ 15.8%-ից 17.7%։ Կարևոր է հասկանալ, որ ՏԱՄ-ը ներառում է բոլոր լրացուցիչ վճարները և ավելի լիարժեք պատկեր է տալիս վարկի իրական արժեքի մասին։
- Միջնորդավճարներ. Սպառողական ապառիկ վարկերի դեպքում կիրառվում է ամսական 1% ծառայության վճար։ Հիփոթեքային վարկերի համար տրամադրման միանվագ վճարը 0%-ից 1% է, իսկ ապառիկ վարկերի համար՝ 0%։ Գրավի գրանցման հետ կապված ծախսերը ներառում են նոտարական վճարներ (3,000-ից 20,000 ՀՀ դրամ), կադաստրային վճարներ (500-ից 30,000 ՀՀ դրամ) և տրանսպորտային միջոցի գրավի դեպքում՝ 2,000 ՀՀ դրամ։ Ուշացված մարումների համար գանձվում են տույժեր՝ ՀՀ Կենտրոնական բանկի կանոնակարգերին համապատասխան։
- Գրավի պահանջներ. Մինչև 500,000 ՀՀ դրամ սպառողական վարկերի համար գրավ չի պահանջվում, իսկ ավելի բարձր գումարների դեպքում՝ մեկ երաշխավոր։ Հիփոթեքային վարկերի համար պահանջվում է նվազագույնը 30% կանխավճար (կամ 10%՝ լրացուցիչ գրավի առկայության դեպքում) և գույքի ապահովագրություն։
Դիմումի գործընթացը, թվային հնարավորությունները և կարգավորումը
Դիմումի և հաստատման գործընթացը
ՖԻՆՔԱ Արմենիան առաջարկում է դիմումի մի քանի ուղիներ՝ հաճախորդների հարմարավետության համար:
- Դիմումի ուղիներ. Հաճախորդները կարող են դիմել ՖԻՆՔԱ-ի 38 մասնաճյուղերում, որոնք գործում են Երևանում և Հայաստանի բոլոր մարզերում, ներառյալ հեռավոր գյուղական վայրերը։ Վարկային մասնագետները նաև իրականացնում են դաշտային աշխատանք՝ օգտագործելով պլանշետային հավելվածներ դիմումների արագ մշակման համար։ Հիփոթեքային վարկերի համար հնարավոր է առցանց դիմել ընկերության կայքի միջոցով։ Ընկերությունը ներկայումս մշակում է վարկային դիմումների ամբողջական թվային հարթակ։
- Հաճախորդի ճանաչում (KYC) և վարկունակության գնահատում. Դիմումի գործընթացը ներառում է անձնագրային տվյալների ստուգում, եկամուտների հավաստում և վարկային պատմության ստուգում։ ՖԻՆՔԱ Արմենիան օգտագործում է ավտոմատացված ռիսկի գնահատման համակարգեր՝ հիմնված սեփական տվյալների վրա, ինչը թույլ է տալիս մինչև 2 միլիոն ՀՀ դրամի վարկերի համար որոշում կայացնել 30 րոպեի ընթացքում։ Ավելի մեծ ՓՄՁ վարկերի համար իրականացվում է բիզնես պլանի մանրամասն վերլուծություն։ Ընկերությունը նախատեսում է ներդնել էլեկտրոնային փաստաթղթերի ստորագրման համակարգ՝ մասնաճյուղեր այցելելու անհրաժեշտությունը վերացնելու համար։
- Վարկի տրամադրում. Վարկերը տրամադրվում են կանխիկ՝ մասնաճյուղերից կամ դաշտային աշխատակիցների միջոցով, կամ անկանխիկ փոխանցումներով՝ գործընկեր բանկերի և համատեղ թողարկված կանխավճարային դեբետային քարտերի միջոցով։
Թվային հնարավորություններ և օգտատերերի փորձ
2019 թվականից ՖԻՆՔԱ Արմենիան ակտիվորեն զբաղվում է թվային փոխակերպումով։ Այն օգտագործում է իր հաճախորդների տվյալների բազան՝ բջջային վարկավորման հարթակ և ավտոմատացված վարկունակության գնահատման համակարգեր մշակելու համար։
- Բջջային հավելված և կայք. Ընկերությունը մշակում է iOS և Android օպերացիոն համակարգերով աշխատող բջջային հավելված։ Ներկայիս թվային առաջարկները ներառում են հիփոթեքային վարկի առցանց դիմումի հնարավորությունը։ Ընկերության կայքը հարմար է օգտագործման համար, իսկ ապագա բջջային հավելվածը կբարելավի հաճախորդների փորձը՝ դարձնելով ծառայություններն ավելի հասանելի։
- Թվային փոխակերպում. ՖԻՆՔԱ Արմենիայի թվային ռազմավարությունը ուղղված է ամբողջական թվային լուծումների ներդրմանը՝ հաճախորդների համար վարկային գործընթացը հեշտացնելու և արագացնելու համար։
Կարգավորող մարմին և լիցենզավորում
ՖԻՆՔԱ Արմենիան գործում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության շրջանակներում՝ ապահովելով հաճախորդների պաշտպանությունը և ֆինանսական կայունությունը։
- Լիցենզավորում և համապատասխանություն. 2006 թվականից ՖԻՆՔԱ Արմենիան ՀՀ Կենտրոնական բանկի կողմից լիցենզավորված է որպես ունիվերսալ վարկային կազմակերպություն։ Այն խստորեն պահպանում է ՀՀ ֆինանսական կանոնակարգերը, հաճախորդի ճանաչման (KYC) և փողերի լվացման դեմ պայքարի (AML) քաղաքականությունները, ինչպես նաև հաճախորդների պաշտպանության սկզբունքները (SMART հավաստագրում)։
- Սպառողների պաշտպանություն. ՖԻՆՔԱ Արմենիան ճանաչվել է որպես «Լավագույն վարկային կազմակերպություն» հանրային հարցումներում (2013, 2016 թթ.)։ Ընկերությունը պահպանում է վճարների թափանցիկ բացահայցման և հաճախորդների իրավունքների սկզբունքները։
Շուկայական դիրքը, մրցակիցները և խորհուրդներ պոտենցիալ վարկառուներին
Հաճախորդների կարծիքներ և շուկայական դիրքը
ՖԻՆՔԱ Արմենիան Հայաստանի միկրոֆինանսական շուկայի առաջատարներից է։
- Հաճախորդների արձագանքներ. Ընդհանուր առմամբ, հաճախորդների արձագանքները դրական են՝ կապված վարկերի ժամանակին տրամադրման և մասնաճյուղերի հասանելիության հետ։ Սակայն, որոշ բողոքներ վերաբերում են սպառողական վարկերի բարձր ՏԱՄ-ին և ստորագրությունների համար մասնաճյուղեր անձնական այցելությունների անհրաժեշտությանը, թեև ընկերությունն ակտիվորեն աշխատում է այս խնդրի լուծման ուղղությամբ։ Հիփոթեքային դիմորդների համար գործում է հետզանգի ծառայություն 15 րոպեի ընթացքում, իսկ ՓՄՁ-ների և գյուղատնտեսական հաճախորդների համար՝ հատուկ դաշտային աշխատակիցներ։
- Շուկայական դիրք և մրցակիցներ. ՖԻՆՔԱ Արմենիան 44 միլիոն ԱՄՆ դոլարի վարկային պորտֆելով ճանաչված առաջատար է միկրովարկավորման ոլորտում։ Նրա պարտատոմսերը 2017 թվականից ցուցակված են NASDAQ OMX Արմենիա բորսայում։ Հիմնական մրցակիցներն են ԱԿԲԱ-Կրեդիտ Ագրիկոլ Բանկը, Արդշինբանկը, ՊրոԿրեդիտ Բանկը և այլ միկրոֆինանսական կազմակերպություններ։ ՖԻՆՔԱ Արմենիան առանձնանում է տվյալների վրա հիմնված վարկունակության գնահատման համակարգերով, դաշտային աշխատանքի լայն ցանցով, ինտեգրված ագրոտեխնիկական աջակցությամբ և զարգացող թվային ծառայություններով։ Ընկերությունը շարունակում է իր թվայնացման գործընթացը՝ նպատակ ունենալով ապահովել առցանց վարկավորման ամբողջական շղթա և ուսումնասիրում է նոր գործընկերություններ բջջային փողի և էլեկտրոնային ստորագրությունների ոլորտում։
Գործնական խորհուրդներ պոտենցիալ վարկառուներին
Եթե դուք դիտարկում եք ՖԻՆՔԱ Արմենիայի ծառայություններից օգտվելու տարբերակը, ապա կարևոր է հաշվի առնել հետևյալ խորհուրդները՝ հիմնված մասնագիտական վերլուծության վրա։
- Ուշադրություն դարձրեք ՏԱՄ-ին. Վարկ ընտրելիս միայն անվանական տոկոսադրույքին մի նայեք։ Ավելի կարևոր է հասկանալ տարեկան փաստացի տոկոսադրույքը (ՏԱՄ), որը ներառում է վարկի հետ կապված բոլոր վճարները՝ ծառայության վճար, տրամադրման վճար և այլն։ Սպառողական վարկերի դեպքում ՖԻՆՔԱ Արմենիայի ՏԱՄ-ը կարող է բավականին բարձր լինել (33.3%-42.3%), ուստի համոզվեք, որ այն ձեզ համար մատչելի է։
- Գնահատեք ձեր մարման կարողությունը. Նախքան վարկ վերցնելը, մանրամասն գնահատեք ձեր ամսական եկամուտներն ու ծախսերը։ Համոզվեք, որ վարկի ամսական մարումները չեն գերազանցում ձեր եկամուտների այն մասը, որը կարող եք հատկացնել պարտավորությունների կատարմանը՝ առանց ձեր ֆինանսական վիճակը վտանգելու։ Հատկապես հիփոթեքային վարկերի դեպքում, որոնք երկարաժամկետ պարտավորություններ են, կարևոր է կայուն եկամուտների աղբյուր ունենալ։
- Հասկացեք պայմանները. Միշտ մանրամասն ուսումնասիրեք վարկային պայմանագիրը։ Հատուկ ուշադրություն դարձրեք հիփոթեքային վարկերի կանխավճարի, գրավի և ապահովագրության պահանջներին։ Սպառողական վարկերի դեպքում հասկացեք երաշխավորի անհրաժեշտությունը կամ դրա բացակայությունը։ Ուշացված վճարումների համար կիրառվող տույժերի մասին տեղեկացված լինելը կօգնի խուսափել անցանկալի ծախսերից։
- Օգտվեք թվային հնարավորություններից. Եթե դուք հիփոթեքային վարկ եք փնտրում, կարող եք խնայել ժամանակ՝ դիմելով առցանց ՖԻՆՔԱ Արմենիայի կայքի միջոցով։ Մոտ ապագայում ընկերության բջջային հավելվածի ներդրումը էլ ավելի կհեշտացնի վարկային ծառայությունների հասանելիությունը, ուստի հետևեք թարմացումներին։
